Niedźwiedź Wojtek stanął w Edynburgu na polskim granicie

W piątek, 7. listopada w Edynburgu odsłonięto Pomnik Polskich Żołnierzy i Niedźwiedzia Wojtka. Statua, której postument tworzą bloki ze strzegomskiego granitu upamiętnia bohaterstwo polskich żołnierzy walczących o wolność oraz oddaje hołd niedźwiedziowi Wojtkowi, ich legendarnemu towarzyszowi broni.

Historię bohaterskiego niedźwiedzia, jako symbolu prawdziwego koleżeństwa, zaufania i ofiarności od lat promuje fundacja Wojtek Memorial Trust z Edynburga. To z jej inicjatywy powstał pomnik, którego uroczyste odsłonięcie odbyło się w miniony piątek. Natomiast już na początku września specjalnym transportem powędrowało do Szkocji 12 ton strzegomskiego granitu. Bowiem warunkiem instalacji rzeźby w edynburskim parku było postawienie go na polskim kamieniu. Wymóg ten ma wyraz symboliczny - polski żołnierz, który zmierzył tysiące kilometrów, od  syberyjskich śniegów, po perskie piaski pustynne i zbocza Monte Cassino, znów stanął na ojczystej ziemi, by  wraz z Wojtkiem cieszyć się wolnością.

Rząd Polski zaoferował dotację finansową na zakup i obróbkę granitu w polskiej kopalni. Do akcji włączyły się liczne organizacje i indywidualni darczyńcy. Realizacją pomnika zajęły się firma Sir Robert McAlpine Ltd z Glasgow wraz z firmą Piramida z Kostrzy, która przygotowała wszystkie elementy z szarego granitu strzegomskiego.

Bloki składające się na podstawę postumentu układają się w amfiteatralne schody z nazwiskami żołnierzy z Armii gen. Andersa oraz mur z reliefem ilustrującym sceny z życia Wojtka. Specyficzny wygląd elementów został osiągnięty dzięki wypłomieniowaniu i wyszczotkowaniu ich szczotkami diamentowymi, a ich łukowaty kształt tworzący całą kompozycję wymagał wyjątkowej dokładności i został uzyskany przez zastosowanie nowoczesnych cyrkularek CNC, będących na wyposażeniu firmy Piramida.  

Odlaną w brązie statuę niedźwiedzia z prowadzącym go żołnierzem stworzył Alan Beattie-Herriot, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy w Wielkiej Brytanii, architektem instalacji przestrzennej jest Raymond Muszyński of Morris & Steedman Associates z Edynburga. Pomnik Wojtka zlokalizowany został w wyjątkowym miejscu. Położony na zachodnim końcu Princes Street Gardens, w samym sercu zabytkowego centrum szkockiej stolicy, u stóp wzgórza z zamkiem, które przywodzi na myśl Monte Cassino, gdzie Wojtek walczył u boku polskich i sojuszniczych żołnierzy.

Historia niedźwiedzia Wojtka, który ze stopniem kaprala służył jako amunicyjny, niosąc ciężkie skrzynie z pociskami alterylejskimi jest niezwykłym przykładem więzi człowieka ze dzikim zwierzęciem. W kwietniu 1942 roku polscy żołnierze w drodze z Pahlevi w Iranie do Palestyny za parę puszek konserw odkupili małego niedźwiadka brunatnego od przygodnie napotkanego perskiego chłopca. Ze swoją jednostką Wojtek przemierzył szlak bojowy z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch (brał udział m.in. w bitwie o Monte Cassino), a po demobilizacji trafił do Wielkiej Brytanii i Szkocji. Po wojnie niedźwiedź zamieszkał w ZOO w Edynburgu, gdzie do swojej śmierci w 1963 roku był wielką atrakcją, odwiedzany również przez swoich wojennych współtowarzyszy, którzy, nie bacząc na regulamin ogrodu, wskakiwali do jego zagrody, by stoczyć z nim zapaśniczą walkę, ulubioną zabawę sprzed lat.

fot. www.wojtekmemorialtrust.com / www.facebook.com/Wojtekmemorialtrust/?fref=ts