Jabo Marmi będzie wydobywać piaskowiec

Firma z Dębicy otrzymała koncesję na wydobycie dolnooligoceńskiego, szarego kamienia z Komańczy w województwie podkarpackim. Złoże ma powierzchnię 6,5 ha, miąższość dochodzi do 64 m. Według „Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce na dzień 31.12.2012” zasoby złoża Komańcza-Jawornik wynoszą ponad 4,9 mln ton. Koncesja dla firmy Jabo Marmi z Dębicy została wydana 30 sierpnia. Planowane wydobycie wynosi 500 tys. ton rocznie. Jabo Marmi jest właścicielem 60 ha terenu, zasoby poza koncesyjne nie są jeszcze udokumentowane. Prace nad uruchomieniem kamieniołomu w Komańczy trwały od 2010 roku. Kamień z Komańczy to szary piaskowiec (zdaniem części badaczy szarogłaz), w większości drobnoziarnisty, o spoiwie ilasto-wapnistym. Ławom drobnoziarnistego piaskowca towarzyszą także mniej liczne ławy materiału średnio- i gruboziarnistego oraz łupki. Te ostatnie według danych Państwowego Instytutu Geologicznego stanowią nawet 23,7 proc. zasobów złoża w Komańczy-Jaworniku, jednak jak twierdzi Jacek Bokota, prezes Jabo Marmi, do tej pory w złożu łupków właściwie nie zauważono. Pozyskiwanie materiału odbywać się będzie metodą strzałową. Większość urobku stanowić będzie kamień dla drogownictwa. Jabo Marmi planuje też pozyskiwanie kamienia hydrotechnicznego i łamanego, którym można będzie wypełniać gabiony lub stosować jako kamień murowy. Z większych brył produkowane mają być krawężniki drogowe i kostka brukowa. Jacek Bokota liczy także na uzyskanie średnich bloków, o wadze 3-15 ton. Do tej pory wydobyto ich kilkadziesiąt, kilkanaście pocięto. Rozcinane były na pasy szerokości  50 cm na 64-piłowym traku Simeca, jaki pracuje w zakładzie Jabo Marmi w Dębicy. Z nich produkowane mają być płyty posadzkowe, chodnikowe i elewacyjne w czterech rodzajach obróbki powierzchni – szlifowanej, groszkowanej, płomieniowanej i polerowanej. Kamieniołom w Komańczy-Jaworniku czynny był od co najmniej 1870 r., wydobywano z niego kamień na potrzeby budowy biegnącej u jego stóp transkarpackiej linii kolejowej z Lwowa przez Przemyśl i Koszyce do Budapesztu (obecnie linia nr 107, wykorzystywana sporadycznie w ruchu towarowym, łącząca Nowy Zagórz koło Sanoka z Łupkowem na granicy ze Słowacją). W latach 50. i 60. XX w. budowano z niego tzw. wielką pętlę bieszczadzką. Eksploatację w kamieniołomie zakończono na przełomie lat 80. i 90. Jabo Marmi została założona w 1982 r. przez Jacka Bokotę, który pełni funkcję prezesa zarządu spółki. Posiada punkty handlowe w Dębicy, Rzeszowie, Krakowie i Warszawie. Może się pochwalić m.in. dostawą kamienia na pięciu stacjach warszawskiego metra i wielu innych prestiżowych obiektów. Uzyskanie koncesji na wydobycie piaskowca w Komańczy nie jest pierwszym podejściem Jabo Marmi do wydobycia kamienia. Inwestycja na górze Kokocz koło Tarnowa została na razie odłożona w czasie. Obecnie w województwie podkarpackim czynny jest jeden kamieniołom piaskowców cergowskich – Lipowica II-1 koło Dukli – produkujący przede wszystkim kruszywa, ale pozyskujący także bryły kamienne i niewielkie bloki. (ZAP)

Parametry techniczne kamienia z Komańczy
Gęstość pozorna: 2,47 – 2,56 t/m3|
Wytrzymałość na ściskanie w stanie mokrym 148 – 189,1 MPa
Wytrzymałość na ściskanie w stanie suchym 159,6 – 184,4 MPa
Nasiąkliwość: 0,22 – 1,80 proc.
Ścieralność na tarczy Boehmego 2,2 – 3,7
Badanie przeprowadziło Przedsiębiorstwo Projektowe Eko-Geo z Lublina na zlecenie Jabo Marmi w listopadzie 2010 r.