Historia górnictwa, czyli kopalnia bez dna

Hereditas Minariorum t. III

Historia różnych działów przemysłu czy dziedzin nauki bywa postrzegana jako tematyka nieatrakcyjna, nudna, nienowoczesna albo po prostu zbędna. Przestarzała. Podobnie zdarza się w przypadku historii górnictwa, choć w rzeczywistości jest to zagadnienie niezwykle różnorodne i fascynujące.

Czytelnikcy zainteresowani tą tematyką z pewnością z chęcią sięgną po trzeci tom czasopisma Hereditas Minariorum, wydawanego przez Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej. Redakcja tego periodyku chętnie przyjmuje materiały dotyczące wszelkich aspektów dziedzictwa i historii górnictwa – zarówno krajowego, jak i światowego, podziemnego i odkrywkowego, od prehistorycznego do najnowszego. Publikuje prace omawiające zagadnienia techniczne (np. historyczne środki transportu górniczego, obudowy górnicze i techniki zabezpieczania dawnych obiektów górniczych), przyrodnicze (wyniki specjalistycznych badań geologicznych i biologicznych) oraz humanistyczne (np. biografie osób zasłużonych dla tej dziedziny przemysłu, wyniki badań archeologicznych). W Hereditas Minariorum przedstawione są nowe omówienia znanych polskich ośrodków historycznego górnictwa oraz mało znane lub wręcz dotąd nieznane krajowe kopalnie (np. ałunu, tufu), przybliżone też fakty dotyczące „egzotycznego” górnictwa w świecie (Spitsbergen, Wyspy Kanaryjskie czy funkcjonująca od co najmniej 30 tys. lat kopalnia ochry w zachodniej Australii). Szereg publikacji ukazuje wyniki prac inwentaryzacyjnych, analizy archiwaliów i zbiorów kartograficznych, źródeł ikonograficznych. Odrębne zagadnienie stanowi współczesne wykorzystanie dawnych wyrobisk (powierzchniowych i podziemnych) w ramach geoturystyki i szerzej – z pożytkiem dla lokalnych społeczności. Tę różnorodną tematykę dodatkowo ubarwiają ciekawostki, takie jak ubiór średniowiecznych górników czy wykorzystanie technik górniczych w wojskowości.
Hereditas Minariorum pozwala poniekąd „łapać kilka srok za ogon” i to nie tylko pod względem poruszanej tematyki, ale również formy przedstawianych materiałów. „Koniem pociągowym” są oczywiście artykuły naukowe, redagowane wg ściśle określonych wymagań i recenzowane zgodnie z zasadami „double blind review”. Poza nimi publikowane są też doniesienia oraz komunikaty naukowe i techniczne, recenzje, opinie, sprawozdania i przeglądy informacji. Redakcja stara się też upowszechniać wiedzę o mniej znanych faktach związanych z górnictwem, jak np. wykorzystanie górniczych motywów w sztuce. Tym razem, dzięki uprzejmości i pomocy Irwina Lavenberga (Portland, Oregon), właściciela kolekcji m.in. historycznych drzeworytów japońskich, mogła zaprezentować ciekawą XIX-wieczną ilustrację ukazującą wydobycie węgla w prowincji Iga.

Redakcja gorąco zaprasza do współpracy szczególnie w zakresie tematów dotyczących górnictwa odkrywkowego w ogóle, a w szczególności skalnictwa (choć można tu wskazać artykuł omawiający dawne kamieniołomy piaskowca w Górach Stołowych, zamieszczony w tomie III).w tym zakresie, deklaruje możłiwość publikacji opracowań dotyczących np. historii poszczególnych kopalń, ośrodków dawnej (i współczesnej) eksploatacji kamienia, dawnych technik urabiania i obróbki kamienia itd.
Czasopismo (tom bieżący i archiwalne oraz instrukcja dla autorów), a także wcześniejsze wydawnictwa Wydziału GGG o podobnej tematyce dostępne są na stronie internetowej: http://www.history-of-mining.pwr.wroc.pl/index.php/pl/o-nas. 

Ilustracja z ostatniej strony III tomu Hereditas Minariorum - jeden z drzeworytów ukazujących przemysł "Wielkiej Japonii" na pierwszej Narodowej Wystawie Przemysłowej (1877 r.)